Zorg goed voor jezelf ook als je kanker hebt

Vechten tegen kanker is een zware beproeving. Na de diagnose worden een of meer behandelingen opgestart om te proberen de kanker onder controle te krijgen en je de kans te geven de strijd te winnen.

Operatie, chemotherapie, bestralingstherapie, hormoontherapie, immunotherapie of nieuwe gerichte behandelingen hebben weliswaar allemaal één doel, namelijk kankercellen doden, maar ze beschadigen tegelijk uw gezonde cellen, veroorzaken bijwerkingen en maken dat je uitgeput en verzwakt bent. Ook al zijn deze bijwerkingen van voorbijgaande aard, het blijft belangrijk om ook dan goed voor jezelf te zorgen zodat ze niet de bovenhand nemen. Iedereen beleeft deze ziekte op zijn eigen manier, volgens zijn levensverhaal, de gebeurtenissen die hij heeft meegemaakt, zijn gevoeligheid, zijn manier van denken en zijn temperament. Het is belangrijk om over je problemen te praten met je oncoloog, arts of apotheker. Wij staan klaar om je te steunen in deze strijd door je zo goed mogelijk advies te geven zodat we deze beproeving voor jou zo draaglijk mogelijk te maken.

Huidverzorging, een dagelijkse routine

Onze huid, een beschermende barrière, waarmee we een persoonlijk contact kunnen voelen met onze geliefden, wordt helaas niet gespaard door behandelingen tegen kanker. De huid wordt droger, gevoeliger, er ontstaat roodheid en jeuk, wat kan leiden tot groot ongemak en zelfs pijn. Voor jezelf zorgen betekent ook voor je huid zorgen, zodat die zo gehydrateerd, zacht en mooi mogelijk blijft.

• Gebruik zachte, niet agressieve producten voor je dagelijkse hygiëne. Er bestaan specifieke producten om de kwetsbare huid te kalmeren en diepgaand te hydrateren. Aarzel niet om advies te vragen aan je apotheker.
• Neem liefst geen langdurige, té warme (boven de 39°C) douches of baden. Warm water heeft een vaatverwijdend effect, wat zorgt voor een betere bloedcirculatie. Het ontspant de spieren die soms pijn kunnen doen tijdens de behandeling. Maar een te hoge temperatuur kan de huid uitdrogen.
• Neem de tijd om je na het bad in te smeren met een hydraterende en voedende crème. Dergelijke crème beperkt het vochtverlies en herstelt de beschermende hydrolipidenfilm van de huid. De benen, de buik, de armen, ... alle lichaamsdelen verdienen het om verwend en goed gehydrateerd te worden tijdens je behandeling. Voor een echte doeltreffende werking smeer je minstens ‘s morgens en ‘s avonds.
• Hydrateer je huid ook van binnenuit: denk eraan om minstens 1,5 liter water per dag te drinken.

Haaruitval : bereid je in alle sereniteit voor 

Haaruitval (alopecia) is een bijwerking van chemotherapie en is voor veel mensen moeilijk om mee om te gaan. De tijdelijke afwezigheid van haar heeft een grote impact op het zelfbeeld. Het is belangrijk goed voorbereid te zijn op deze moeilijke stap zodat je er beter mee kan omgaan. Wat je moet doen alvorens je al je haren verliest kies je zelf, maar doe vooral dat waar je jezelf het beste bij voelt.

• Maak een paardenstaart als je lang haar hebt. Op die manier vallen de lokken niet overal neer, maar blijven ze stevig aan het elastiekje vastzitten.
• Knip jouw haar kort vóór het begin van je chemokuur. Dat kan de psychologische schok verminderen die kan ontstaan door de overgang van lang haar naar een zichtbare schedel. Verkort je haar geleidelijk aan in verschillende knipbeurten: een lange carré, een korte carré en uiteindelijk een nog korter kapsel.
• Draag een zachte en comfortabele tulband zodra het haar meer uitvalt. Het verlies van kleine lokken kan al gauw vervelend worden.
• Scheer je haar pas volledig weg van zodra je er klaar voor bent. Zelf de beslissing kunnen nemen geeft een zeker comfort en je behoudt een gevoel van controle. Je hoeft dan niet steeds geconfronteerd te worden met het verlies aan haar. Kies je voor een pruik? Dan raden we je sterk aan om het maken van een pruik toe te vertrouwen aan een ervaren, professionele pruikenmaker, die dit met de grootste zorg zal doen. Neem hiervoor een kijkje op de site van de Stichting tegen kanker. Neem iemand mee van je familie of vrienden die je kunnen helpen met kiezen. Op die manier verloopt deze fase meer ontspannen
• Sjaal of pruik of helemaal niets? Het is aan jou om te kiezen welke optie het best bij jouw behoeften, jouw wensen en jouw budget past

Draag zorg voor je hoofdhuid

Na de hele dag onder een pruik gezeten te hebben, heeft de hoofdhuid verzorging nodig. Een kleine wellnessroutine kan eventuele ongemakken, roodheid of jeuk voorkomen of verlichten:

• Was de hoofdhuid en masseer ze enkele minuten met je vingertoppen. Kies voor een milde, bij voorkeur neutrale shampoo, zonder zeep of parfum, of voor een doucheolie. Deze laatste is ideaal om de huid zachtjes te wassen én tegelijk te hydrateren!
• Droog vervolgens de hoofdhuid door zachtjes en voorzichtig te deppen, met een zachte handdoek. Hard wrijven kan een gevoelige huid irriteren.
• Breng al masserend een voedende en kalmerende olie aan zoals calendula of abrikozenpitolie. Deze zal je huid hydrateren, verzachten en eventuele afschilfering voorkomen! En de massage heeft tegelijk een ontspannend effect
• Trek tot slot voor de nacht een comfortabel mutsje aan om je lichaamswarmte vast te houden.

Wanneer het haar opnieuw begint te groeien

In het begin is het haar nog dun en broos, dus moet het met de grootste zorg worden behandeld! Het weer aangroeien van het haar gebeurt bij iedereen anders en is ook afhankelijk van de gevolgde behandeling. Het goede nieuws is dat het haar meestal vanaf vier tot zes weken na de laatste chemotherapiesessie weer begint te groeien. Dit komt overeen met het moment waarop het lichaam het grootste deel van de toxische stoffen heeft geëlimineerd. We kunnen het natuurlijk proces niet versnellen maar wel ondersteunen!

• Masseer jouw hoofdhuid om de laatste giftstoffen te verwijderen. Masseren stimuleert eveneens de bloedsomloop en verbetert zo de toevoer van voedingsstoffen, vitaminen en mineralen, wat de aangroei bevordert.
• Bescherm jezelf zo veel mogelijk tegen de kou! Door de koude gaan de bloedvaten samentrekken. Hierdoor vermindert de bloedsomloop en dus de aangroei van het haar. Trek een leuke muts aan om jouw hoofd dag en nacht warm te houden!
• Geef jouw haar een boost met voedingssupplementen zoals biergist, dat rijk is aan vitamines B. Gebruik ricinusolie om de groei van uw wimpers en wenkbrauwen te stimuleren. Vraag advies aan je BENU apotheker bij het kiezen van een geschikt supplement.

Dagelijks genieten van je maaltijd, ondanks aften en droge mond

Behandelingen zoals chemotherapie en radiotherapie, vooral ter hoogte van de mond, het hoofd of de nek, kunnen verschillende letsels veroorzaken. Aften in de mond of ontsteking van het mondslijmvlies, mucositis genaamd, kunnen uitmonden in ontstekingen in de volledige mond en zelfs zweren, die heel pijnlijk kunnen zijn. De speekselproductie kan ook worden beïnvloed door bestraling van de speekselklieren.

Het beschadigde slijmvlies geeft dan een droog en branderig gevoel, wat leidt tot moeilijkheden bij het spreken, eten en proeven van voeding.

Het is dus van essentieel belang het mondslijmvlies te verzorgen, zodat eten een plezier blijft. Hier zijn een paar nuttige tips:

• Geef de voorkeur aan koude, neutrale voedingsmiddelen zoals ijs en milkshakes. Ze hebben een kalmerend effect op het slijmvlies.
• Vermijd bepaalde voedingsmiddelen waarvan bekend is dat ze aften in de hand werken, zoals walnoten, gruyère, tomaten, enz.
• Drink met een rietje om het contact van vloeistoffen met het mondslijmvlies te beperken. Wees echter voorzichtig met hete vloeistoffen waaraan je je zou kunnen verbranden en die de slijmvliezen van de mond en keel zouden kunnen irriteren.
• Geef de voorkeur aan romige en smeuïge gerechten die minder pijnlijk zijn in de mond, zoals aardappelpuree, gehakt, malse groeten, ... Aarzel niet om voedingsmiddelen te mixen of ze zachter te maken met saus of room.
• Vermijd zure voedingsmiddelen. Ze veroorzaken een brandend gevoel bij contact met de slijmvliezen.
• Vermijd harde of droge voedingsmiddelen waarop je stevig moet kauwen of bijten, zoals de korst van brood, beschuiten, droge koekjes, gepanneerde voedingsmiddelen of granen. Ze kunnen de slijmvliezen verwonden of irriteren.
• Poets vaker jouw tanden, vooral voor en na elke maaltijd. Gebruik bij voorkeur een tandenborstel met zeer zachte borstelharen. Er bestaan hiervoor speciale producten met verzachtende en hydraterende eigenschappen.

Meer informatie? Neem contact met uw BENU apotheker of bij de Stichting tegen Kanker.

Lees ook onze andere blogs "Samen tegen borstkanker!" en "Hoe kan je kanker voorkomen? Minder kans op kanker in 12 stappen!"